BHV - De Sportmasseur

Hij heeft een specifieke opleiding gevolgd waarin hem of haar nog veel meer is geleerd dan alleen maar masseren. Daarom neemt hij/zij een zeer vooraanstaande plaats in als het gaat om blessurepreventie. Daar de werkzaamheden van de sportmasseur tegenwoordig ver uitstijgen boven masseren alleen, wordt de sportmasseur veelal ook sportverzorger genoemd.

Een sporter, die serieus met zijn sport bezig is, en dat geld zowel voor de goede als voor de minder goede sporter, kan een goed contact hebben met zijn trainer. Maar door de vele mensen die zo'n trainer in zijn groep heeft, kan de tijd en de mogelijkheid tekort schieten om uitvoerige individuele aandacht te geven. De sportmasseur is dan de aangewezen persoon om dat gat op te vullen. De sportmasseur kan niet alleen lichamelijk heel goed werk doen: door te zorgen dat u blessurevrij blijft, maar ook geestelijk: door het geven van ervaringsgerichte adviezen. Per slot ligt u daar toch 30 tot 60 minuten op de massagebank en is er sprake van een puur individueel contact. Een sportmasseur kan veel bijdragen om te voorkomen dat u geblesseerd raakt. En als u onverhoopt toch in de lappenmand terechtkomt, dan zult u daar, met behulp van de sportmasseur, weer sneller uit kunnen klimmen.

Opleiding:

Sportmasseur wordt je niet zomaar. De basisopleiding duurt een jaar. De vervolgcursus 'Blessurepreventie' duurt een halfjaar. Deze laatste cursus houdt in dat men geleerd wordt hoe een meetformulier in te vullen via gestandaardiseerde testen en metingen van het gezonde lichaam. Speciaal wordt gekeken naar de verschillen tussen de linkerzijde en rechterzijde van het lichaam. Ook wordt geleerd hoe die meetgegevens beoordeeld moeten worden. Verder komen aan bod: trainingsleer, herstelbevorderende oefeningen, rekoefeningen, tapen en bandageren e.d. Dit alles is van belang bij de blessurepreventie.

Doel:

Sportmassage is in eerste instantie gericht op het voorkomen van blessures. Mocht u toch iets oplopen, dan kan de ervaren sportmasseur deze door zijn kennis sneller herkennen en kan hij tegenmaatregelen nemen. Dit kan dan mede gebeuren met behulp van het meetformulier dat ingevuld was toen de sporter nog geen blessure had. De sportmasseur kan ook beoordelen of er medische hulp ingeroepen moet worden en zo ja, welke. Vaak is het zo dat een sportmasseur al van tevoren een lichamelijke ongemak voelt aankomen en hij kan dan, door gerichte oefenstof te geven, erger voorkomen.

Maar niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk kan de sportmasseur goed werk verrichten. Op en om de massagetafel wordt door de sporter en sportmasseur - naar behoefte van de sporter - over sportbeoefening gepraat in de breedste zin van het woord. Er kan gesproken worden over trainingsopbouw, dagelijks werk, wedstrijdvoorbereiding, geloof in eigen kunnen, lichamelijke omstandigheden, drinken en voeding, ja zelfs over kleding en schoenen. Dit onderdeel van het werk van de sportmasseur kan men omschrijven als het werk 'tussen de oren'. Een andere benaming die de laatste jaren in gebruik komt, is 'sportverzorger'. Deze laatste benaming dekt de lading beter, omdat een sportverzorger anno nu meer doet en kan dan wrijven over spieren alleen. Voor de duidelijkheid zullen wij echter van 'sportmasseur' blijven spreken.

Doet een sportmasseur wat anders dan een fysiotherapeut?

Jazeker. De fysiotherapeut is veel meer 'herstellend' bezig. De fysiotherapeut spreekt dan ook van patiënt en de sportmasseur niet. Als u een blessure heeft, een gescheurde spier of wat dan ook, dan probeert de fysiotherapeut dat weer zo goed mogelijk te laten genezen. Dat gebeurt heel vaak met behulp van apparaten. De sportmasseur werkt met de handen. De sportmasseur is veel meer preventief bezig. Zijn werk is erop gericht om blessures te voorkomen. Dat poogt hij te bewerkstelligen door te masseren, te bandageren en, vooral, te adviseren. Tevens kan hij worden ingeschakeld om u enige tijd te begeleiden, nadat u door een arts hersteld bent verklaard. Het risico van het terugkrijgen van de blessure wordt daardoor verkleind.

Wat is masseren?

Bij sportbeoefening wordt inspanning geleverd. Elke inspanning, hoe klein ook, geeft afvalstoffen in en om de spieren. Waaronder het melkzuur, dat onder andere verantwoordelijk is voor de spierpijn en de spierstijfheid. Door middel van massagetechnieken is de sportmasseur in staat om met zijn handen de afvalstoffen sneller uit het lichaam te laten verdwijnen. Door diverse massagetechnieken ontstaat er een sterk verhoogde doorbloeding. Er treden dan optimale omstandigheden op, die tot een versneld lichamelijk herstel leiden. De afvalstoffen worden daardoor uit het lichaam verwijderd. Het lichaam is beter in staat een zwaardere belasting aan te kunnen. Ook kan de sportmasseur eventuele afwijkingen aan het bewegingsapparaat constateren. Afwijkingen die naderhand kunnen leiden tot blessures. Beenlengte verschil bijvoorbeeld. Er kan nu tijdig iets aan gedaan worden.

Wat is bandageren?

Een sportmasseur heeft geleerd hoe hij een steunverband (met tape bijvoorbeeld) moet aanleggen. Dat noemen we bandageren. Bandageren komt het meest voor bij de fanatieke wedstrijdsporten. Zware training geeft vaak enige lichamelijke ongemakken. In de regel is rust, of een aangepaste training, dan de beste oplossing, maar wedstrijdsporters willen zo weinig mogelijk tijd verloren laten gaan.

Een bandage kan de aangedane plek ontlasten, waardoor de belastbaarheid weer toeneemt. De training kan toch worden voortgezet. Zo'n bandage beperkt a.h.w. de gewrichtsuitslag en de mogelijkheden van de spier, zodat de training nog redelijk voortgezet kan worden. Een bandage kan door iedereen worden gebruikt als hulpmiddel bij de training, nadat de loper hersteld is verklaard door de arts of de fysiotherapeut. De bandage dient hier meer als extra steuntje, zodat het risico op het terugkrijgen van de blessure aanzienlijk wordt verkleind.

Wat wordt verstaan onder de adviserende taak van de sportmasseur?

Dat is eigenlijk het allerbelangrijkste wat een sportmasseur doet. Doordat de sporter bij hem op de massagebank ligt, kan hij precies aanvoelen hoe het lichaam van de sporter op de geleverde inspanningen gereageerd heeft. Hij kan aangeven of hij teveel doet of juist te weinig, of er een blessure zit aan te komen, of dat er best nog wel even doorgetraind kan worden.

Een hardloper heeft met zijn sportmasseur een veel sterker contact dan met zijn huisarts of met een looptrainer. Dat komt doordat de sportmasseur een tijdlang handcontact heeft met het lichaam van de sporter. De hardloper vertelt wat hij wil gaan trainen en de sportmasseur kan hem adviseren of hij dat lichamelijk wel of niet aan kan. Of dat hij verwacht dat er blessures komen. Hij zoekt als het ware naar de spanning en naar de verkortingen in de spieren. Daaruit haalt hij zijn informatie over de belastbaarheid van de loper. Vooral voor de 'losse' loper is de sportmasseur eigenlijk een must. Die ontbeert een klankbord. Iemand die hem kan adviseren, kan afremmen of kan oppeppen.

Wat moet ik me voorstellen als ik bij een sportmasseur binnenstap?

De sportmasseur begint met te vragen naar uw algemene gezondheidstoestand. En wat voor sport u doet. Hoe vaak u traint. Of u blessuren gehad heeft, enz. Hij kan eventueel een standaardformulier invullen. Het is het beste om sportkleren mee te nemen: een T-shirt en een korte broek, die kunt u aanhouden tijdens het masseren. Neem ook uw sportschoenen mee. De sportmasseur kan daar eventueel nog zijn mening over geven.

Ik heb wel eens gehoord dat je naakt op een bank moet gaan liggen?

Flauwe kul. Als uw benen worden gemasseerd, dan houdt u uw sportbroekje aan en uw rug wordt gemasseerd terwijl u op uw buik ligt. Als regel geldt, dat alleen dát deel van het lichaam ontbloot is waaraan gewerkt wordt. De rest is afgedekt in verband met warmteverlies.

Gebruikt de sportmasseur nog een middeltje als hij je masseert?

Een sportmasseur gebruikt massage-olie. Dat doet hij, omdat zo voorkomen wordt dat er door het wrijven haartjes worden losgetrokken, wat zeer pijnlijk is. Bovendien zorgt massage-olie ervoor dat de wrijvingsweerstand overal gelijk is. De handen van de sportmasseur vinden dus op elk plekje van het lichaam dezelfde weerstand. Elke sportmasseur heeft verschillende soorten massage-olie. Mocht er een keer het geval zich voordoen dat iemand niet tegen een bepaalde massage-olie kan, dan gebruikt hij een andere. De massage-olie die een sportmasseur gebruikt, is neutraal. Er is geen warmtespul o.i.d. aan toegevoegd. Behalve in speciale gevallen. Als hij een extra doorbloeding wil bewerkstelligen bijvoorbeeld.

Wat kost een massagebehandeling?

Dat is moeilijk te zeggen, want er zijn natuurlijk de nodige prijsverschillen. Het hangt er ook vanaf, wat je allemaal laat masseren. Maar laten we zeggen, tussen de € 10 en € 25 per behandeling.

Om de hoeveel tijd moetje gemasseerd worden, wil het nuttig blijven?

Eén keer in de twee weken is zeker aan te bevelen. Zo mogelijk elke week. Spreek altijd de dag ná een zware wedstrijd af. Een sportmasseur kan op dat moment het meeste van het lichaam 'aflezen'. Hij kan dan het beste aanvoelen hoe het lichaam op die zware belasting heeft gereageerd. Of het lichaam al hersteld is, of nog niet. Waar de eventuele zwakke plekken zitten e.d. Hij kan dan zijn adviserende taak het beste uitvoeren.

Henk Geuzebroek.